Palestina en laGeste
Sinds 7 oktober 2023 vielen gemiddeld 111 Palestijnse doden per dag. Het aantal gewonden, verminkten en gevangenen is een veelvoud van dat cijfer. Ondertussen is ook Libanon het toneel van gewapend conflict en doet Israël er alles aan om de VS mee te trekken in een uitbreiding van de oorlog tot in Iran. Elke zin over dit conflict verraadt de gezichtspunten, alles wat gezegd wordt zegt evenveel over wat er niet gezegd wordt. Dat geldt uiteraard ook voor ons. Wij gebruiken niet het standaard adjectief ‘terroristisch’ voor Hamas. Als Israël zelfs UNWRA (het vluchtelingenagentschap van de Verenigde Naties) als ‘terroristisch’ dreigt te bestempelen, dan heeft dit woord elke waarde verloren.
We hebben er nooit een geheim van gemaakt dat we BDS aanhangen: de oproep tot Boycot, Disinvestment, Sanctions tegen de staat Israël. Deze beslissing dateert niet van 7 oktober 2023. les ballets C de la B onderschreef de boycot tegen Israël al vanaf de begindagen van deze oproep van het Palestijnse middenveld aan de rest van de wereld, ergens in 2005. Voor meer uitleg over die oproep verwijzen we naar de website bdsmovement.net.
Voor laGeste is het meer dan enkel een erfenis van de voorgangers. Beide artistieke leiders, Alain Platel van les ballets C de la B en Hildegard De Vuyst van laGeste, geven al jarenlang samen vorm aan producties en aan de samenwerking met Palestijnse artiesten. Het heeft hen nooit tegengehouden om ook samen te werken met individuele Israëlische en/of joodse kunstenaars. BDS maakt dat ook mogelijk. BDS richt zich namelijk enkel op de staat Israël en zijn instellingen.
Het conflict dateert dan ook van voor de aanval van Hamas. Wie wil, moet er The Hundred Years’ War on Palestine van Rashid Khalidi maar op nalezen. Beknopter krijg je de voorgeschiedenis van 7 oktober niet uitgelegd. Onze kennis komt niet uit de boeken – al helpt het werk van de Israëlische historicus Illan Pappé of het Common Archive project van de Israëlische filmmaker Eyal Sivan of Atlas of the conflict van de Israëlische architecte Malkit Shoshan om een kader te bieden.
Onze kennis komt uit veldwerk. Alain Platel (vanaf 2000 tot 2008) en Hildegard De Vuyst (vanaf 2004 tot heden) gingen vele keren heen en weer naar de Bezette Gebieden om er jonge artiesten te ontmoeten en met hen te werken. Dat werk nam verschillende vormen aan: workshops van korte of lange duur, uitwisselingen, audities en (co)producties, tournees, een festival als Under Construction (met de steun van de Vlaamse Gemeenschap – waar is de tijd?). De Palestijnse A.M.Qattan Foundation was daarbij lang een trouwe partner.
Vanuit de confrontatie met de werkelijkheid ter plekke konden Platel en De Vuyst niet anders dan de BDS steunen. Dat is trouwens waar alle Palestijnse partners om vroegen, zowel instellingen als individuen. Dat komt soms met een prijs. In Duitsland wordt alles in stelling gebracht om kritiek op Israël te labelen als antisemitisme, en dus te verbieden. Dat zou betekenen dat wij niet meer in Duitsland kunnen toeren.
Die prijs betalen we graag omdat het de enige manier is waarop wij ons kunnen onttrekken aan de medeplichtigheid aan deze genocide. Aangezien onze regeringen niet in staat zijn om adequate maatregelen te nemen zoals de opschorting van het associatieverdrag met Europa, gaat Israël zonder enig gevolg door met bombardementen, de weigering om voedselhulp of medische hulp toe te laten, het doden van journalisten, het verjagen van VN-blauwhelmen, het verbannen van de UNWRA, …
Daar zijn wij als burgers medeplichtig aan. Tenzij we als individu of instelling die maatregelen toepassen: geen Israëlische producten kopen, niet gaan toeren in Israël, het land niet langer behandelen als een ‘normale’ staat, het weren uit de UEFA, uit het Eurovisiesongfestival, etc. Kortom het hele gamma aan strategieën toepassen dat destijds Zuid-Afrika met zijn apartheid op de knieën kreeg.
We zijn ervan overtuigd dat Israël zich op een gegeven moment zal moeten verantwoorden voor internationale instellingen zoals het International Criminal Court (ICC) of het International Court of Justice (ICJ). Zelfs als de hele internationale wereldorde zou instorten, dan nog zullen komende generaties de rekening presenteren. De vraag zal zijn: wat heb je gedaan om die genocide tegen te gaan? Daarom kunnen wij niet zwijgen.
Ondertussen doen we ook gewoon verder met waar we goed in zijn: spannende projecten op poten zetten, ook met Palestijnse artiesten. Momenteel bereiden we een nieuwe versie voor van Badke (2013) onder de titel: Badke(remix). Die is in handen van Amir Sabra en Ata Khatab. Ata was cruciaal tijdens de creatie toentertijd. Hij belichaamde in zijn eentje het geheugen van de Palestijnse volksdans zoals die in de strijdjaren ‘70 ge(re)construeerd werd. Ata moest de tournee al vroeg verlaten met een gescheurde meniscus. Amir maakt deel uit van de tweede generatie Badke-dansers, de voorstelling kende een lang leven. Hij noemt Badke een machine-die-dansers-produceert. Een carrière als danser werd een mogelijk perspectief voor Palestijnse dansers. Bovendien bracht de productie Palestijnen met heel verschillende levensstijlen bijeen: uit de vluchtelingenkampen, uit Jeruzalem, uit Israël, uit de Westelijke Jordaanoever. In de huidige verscheurde tijden is Badke(remix) voor zowel Ata als Amir een kwestie van overleven.
Ter aanvulling: twee teksten uit de oude doos:
Alain Platel over zijn workshop in 2007.
Hildegard De Vuyst over haar ervaringen tussen 2004 en 2009: Palestina in 11 snapshots.