Badke(remix) door de ogen van Alain Platel

Alain Platel zag een repetitie van Badke(remix) op 18 maart jongstleden in Studio laGeste, negen dagen nadat de 15-koppige groep, na visa-perikelen, eindelijk volledig aan de slag kon gaan.
Hij werd omvergeblazen en wilde er absoluut van getuigen.

----------------------

INDIGNEZ-VOUS!
(Stéphane Hessel)

Het is zo goed als onmogelijk om een gigantisch conflict als dat in Israël en de Bezette Gebieden te vatten in een voorstelling. Veel te snel vervalt men in pamflettaire uitspraken of polariserende beeldtaal of wordt er met het vingertje gewezen. 

Badke(remix) van laGeste doet iets anders. Het is een dansvoorstelling die niet schreeuwt, die géén politiek statement verkondigt, waarin niet met vlaggen wordt gezwaaid (of waarin geen vlaggen worden verbrand …), maar wel één die u achterlaat met het zweet in de handpalmen en de dwingende gedachte: ik moet en ik kàn iets doen!

Als je naar Badke(remix) gaat, weet je dat je naar een groep Palestijnse dansers kijkt. Op de scène dus enkel de performers, een waterfonteintje en een wasmand met handdoeken. Dàt samen met de muziek, het licht, de uitbundige en uitputtende dans waarbij collectieve momenten in een rotvaart worden afgewisseld met solo’s, duo’s en trio’s, volstaat om de héle tragiek van the situation (zoals het conflict ter plaatse wordt genoemd) te voelen. Springlevende lijven die via dans schreeuwen in naam van de miljoenen onderdrukten en de ontelbare gewonden en doden. Het is uitzonderlijk dat dans bij de kijker gevoelens van hoop en machteloosheid weet op te wekken die mekaar ook nog eens in een razend tempo afwisselen en voor de voeten lijken te lopen.

BADKE is een voorstelling die gemaakt werd in 2013. Nadat les ballets C de la B toen al meer dan 10 jaar regelmatig op en af reisde naar de Bezette Gebieden om te onderzoeken hoe artistieke samenwerkingsverbanden met Palestijnse artiesten konden worden opgezet, beslisten Hildegard De Vuyst, Koen Augustijnen en Rosalba Torres Guerrero om een voorstelling te maken met en door Palestijnse dansers. Het vertrekpunt was de Palestijnse traditionele dans dabke. Dat is een opzwepende, uitnodigende, onweerstaanbare groepsdans die vooral een grote vitaliteit en samenhorigheid laat zien en vandaag in de huidige context kan gelezen worden als een vorm van rebellie. WE ARE ALIVE!!!

Dit seizoen plande laGeste een remake van BADKE in handen van een Palestijnse groep artiesten en onder leiding van Ata Khatab en Amir Sabra. Khatab kreeg nota bene een reisverbod van de Israëlische regering en kon dus enkel via zoom mee regisseren. Op die manier ontstond Badke(remix).

In Badke(remix) is de rode draad een schlagerbewerking van de traditionele dabke-muziek, een commerciële versie (live opgenomen) die vaak wordt gedraaid op huwelijksfeesten en in minibusjes. Gedurende iets meer dan uur zien we een groep onweerstaanbaar gepassioneerde mannen en vrouwen de ziel uit hun lijf dansen. Alsof ze daarna met plezier willen verdampen. 

De voorstelling brengt mij persoonlijk terug naar die eerste keer (2001) dat ik op bezoek was in de Bezette Gebieden. Het was er toen héél onrustig. Ik vroeg mij af hoe het mogelijk was dat dààr en in zulke omstandigheden 'dans kon worden gemaakt'. “Kunst is het enige wat ons nog hoop bezorgt” was het antwoord toen. Tijdens dat eerste verblijf waren er twee dodelijke bomaanslagen in Jeruzalem. Het zorgde voor een permanente avondklok in de Bezette Gebieden waardoor mensen niet naar de repetities konden komen of daarna niet meer weg geraakten. Maar de urgentie om te blijven repeteren was groot en dus werd er gewerkt in hotels zodat de dansers ’s avonds hun leven niet moesten riskeren om terug thuis te geraken. 

In Badke(remix) glijdt het ritme van de muziek in uw eigen harteklop, zijn de plotse stiltes oorverdovend luid en als het licht uitvalt, herbeleef ik het moment waarop na de aanslagen in Jeruzalem de hele Westbank werd afgesloten. We werden door de Belgische ambassadeur ontzet uit Ramallah omdat het duidelijk werd dat het Israëlisch leger er zou binnen vallen om vergeldingsacties uit te voeren. We moesten plots onze nieuw gemaakte vrienden in Ramallah achterlaten. 

Als de dansers heel langzaam hun handen de lucht insteken, schieten de tranen in mijn ogen en beleef ik opnieuw het moment waarop ik in 2001 voor het eerst werd tegengehouden aan het Qalandia checkpoint door twee tanks en enkele piepjonge Israëlische soldaten, jongens met pukkels en zwaar opgemaakte meisjes met lang golvend haar. In de blakende zon en zelf beschermd door een gekleurde parasol, hielden zij toen een file van honderden mannen, vrouwen en kinderen tegen en beslisten onder elkaar wie wanneer mocht passeren.

Hoewel er in de voorstelling geen letterlijke verwijzingen zijn naar the situation, is die in Badke(remix) toch voluit aanwezig en voelbaar. Je hoeft ook niet zélf ter plaatse te zijn geweest om je daar iets bij voor te stellen. We worden door de beelden die ons daarover via de (sociale) media overspoelen, voldoende gevoed. Impliciet nodigt de voorstelling de kijker uit om daar achteraf iets mee te doen. Dat kunst die potentie heeft, is hoopgevend.

Want ik schaam mij dood dat de Vlaamse artistieke gemeenschap, die zo prat gaat op haar gewéldig sociaal engagement, niet de kloten heeft om klaar en duidelijk een collectief standpunt in te nemen door bijvoorbeeld compromisloos de boycot steunen.

Samen met velen geloof ik namelijk dat een breed gedragen boycot kan werken en ondertussen probeer ik al meer dan twintig (!) jaar collega’s daarvan te overtuigen. Als men Zuid-Afrika niet meer wil aanhalen als voorbeeld, laat ons dan kijken naar het recent Tesla-effect na Musks walgelijke passage in Trump-land.

Op de website van de boycotbeweging BDS (Boycot Divestment Sanctions) www.bdsmovement.net vindt men een lijst van producten en organisaties waarmee men in het dagelijkse leven in contact komt (Carrefour - Starbucks - Mc. Donalds … om er maar enkele te noemen) en die je makkelijk kan mijden of vervangen. Maar ook als gemeenschap - de Vlaamse artistieke gemeenschap - sàmen, duidelijk en luid de boycotbeweging radicaal onderschrijven, is een optie. Van BDS word je geen lid, het is een breed gedragen mondiale en geweldloze burgerbeweging van voornamelijk artiesten en academici. Naast het voorstel om Israëlische producten te boycotten, moedigt het ook aan om Israël als (reis-)bestemming te mijden en niet samen te werken met personen en organisaties die door het Israëlische regime worden ondersteund.

We zijn als burgers verplicht om blijvend druk uit te oefenen op onze politici. Die moeten internationaal luid en duidelijk hun stem laten horen. Dat onze premier De Wever hier zonder verpinken durfde te zeggen dat hij de vraag van het ICJ om oorlogsmisdadiger Netanyahu te arresteren als die naar België komt, naast zich zou neerleggen, was misselijkmakend en vind ik persoonlijk misdadig. Dat hij daar aanvankelijk nauwelijks werd in tegengesproken was zeer verontrustend.

Maar ondertussen is het voor de internationale gemeenschap onmogelijk geworden om te blijven wegkijken want we kunnen live en ongecensureerd het criminele genocidale parcours van het Israëlische regime volgen. Sedert 7 oktober communiceert ze openlijk over haar ware bedoeling: àlle Palestijnen het land uitzetten of elimineren en de complete Westbank, Gaza en wellicht nog delen van Libanon en Syrië annexeren. Dag na dag wordt duidelijker dat dit plan werkelijk aan het worden is. Samen met velen waarschuw ik al een kwarteeuw voor dit scenario. Ook al lijkt het alsof we daar als individu niks aan kunnen doen, de steun aan de miljoenen slachtoffers opgeven zou een daad van lafheid zijn. Badke(remix) kan misschien op een verrassende manier dat extra duwtje in de rug geven om tot actie over te gaan.

mei 2025 - Alain Platel

Badke(remix) in première op 11 juni 2025 in KVS (Brussel)
Voor informatie met betrekking tot de tournee, klik hier.